Procesos de transformación digital en instituciones de educación superior musical
DOI:
https://doi.org/10.21556/edutec.2025.91.3741Palabras clave:
Digitalización, Educación superior, Música, Transformación digitalResumen
La educación superior ha generado procesos de transformación digital que afectan a todos sus procesos educativos y de gestión. Este artículo presenta cómo han desarrollado esta transformación los 11 centros que integran el International Benchmarking Group, integrada por centros canadienses, norteamericanos, europeos, asiáticos y australianos, a través de una investigación cualitativa, de corte narrativo, que ha utilizado la entrevista con los once directores, decanos o rectores de las instituciones integrantes del grupo para revelar las claves del éxito de la transformación relativas al contexto y la formación describiendo algunas especificidades de la educación musical superior que condicionan el proceso de digitalización. Los resultados conducen a una muestra de buenas prácticas que pueden ser inspiradoras para otras instituciones de la misma naturaleza que no hayan iniciado procesos de transformación digital y apuntan los retos que deberán enfrentar para que la educación musical superior se inserte en la era digital al lado del resto de instituciones de educación superior.
Descargas
Citas
Bates, A. W. (2022). Teaching in a digital age: Guidelines for designing teaching and learning (3rd ed.). Tony Bates Associates Ltd. https://pressbooks.bccampus.ca/teachinginadigitalagev3m/
Blake, J. N. (2018). Distance learning music education. Journal of Online Higher Education, 2(3), 1-23.
Capgemini Digital Transformation Institute. (2017). The Digital Culture Challenge: Closing the
Employee-Leadership Gap. Capgemini Digital Transformation Institute
Desmurs, S. (2021) A new season for digital music education? - AEC. AEC
Duggineni, S. (2023) Impact of Controls on Data Integrity and Information Systems. Science and Technology 2023, 13(2): 29-35 DOI:10.5923/j.scit.20231302.04
Drioli, A. (2013). The Art of Science Communication. Journal of Science Communication 12(01), C02. https://doi.org/10.22323/2.12010302 DOI: https://doi.org/10.22323/2.12010302
Dürre, J., Werner, N., Hämäläinen, S., Lindfors, O., Koistinen, J., Saarenmaa, M., & Hupke, R. (2022). In-depth latency and reliability analysis of a networked music performance over public 5G infrastructure. In Audio Engineering Society Convention 153. Audio Engineering Society. https://aes2.org/publications/elibrary-page/?id=21950
Eidsaa, R.M. & Kharatyan, M. (2024) Rethinking Music Performance Education through the Lens of Today a Teaching Music Performance en Minors, H.J., Östersjö, S., Dalagna, G. & Salgado Correia, J. /Ed.) Higher Education Exploring the Potential of Artistic Research DOI: 10.11647/OBP.0398 DOI: https://doi.org/10.11647/obp.0398.13
Estermann, T. & Kupriyanova, V. (2018) Efficiency, Leadership and Governance: Closing the gap between strategy and execution. European University Association.
Fernández, A. D. & Prendes, M.P. (2022). Marco Europeo para Organizaciones Educativas Digitalmente Competentes: revisión sistemática 2015-2020, Revista Fuentes, 24(1), 65-76. DOI: https://doi.org/10.12795/revistafuentes.2022.18698 DOI: https://doi.org/10.12795/revistafuentes.2022.18698
Gibbs, G.R. (2018). Analyzing qualitative data. SAGE Publications LTD. DOI: https://doi.org/10.4135/9781526441867
Gong, C., Ribiere, V. (2020). Toward a Typology of "Going Digital". ITU Kaleidoscope: Industry-Driven Digital Transformation (UIT-K), 1-8. DOI:10.23919/ITUK50268.2020.9303188 DOI: https://doi.org/10.23919/ITUK50268.2020.9303188
Heifetz, R.A., Laurie, D.L. (1997). The work of Leadership. Harvard Business School Publishing Corporation. https://hbr.org/2001/12/the-work-of-leadership
Hidalgo, B. & Gisbert, M. (2021) Adopción y uso de las tecnologías digitales en el profesorado universitario: un análisis de género y edad. RED. Revista de educación a distancia, 21(67). http://dx.doi.org/10.6018/red.481161 DOI: https://doi.org/10.6018/red.481161
Hidalgo-Cajo, B. & Gisbert-Cervera, M. (2022) Factores determinantes que permiten establecer tipologías del profesorado en el contexto de la innovación tecnológica educativa. RED. Revista Educación a Distancia, 22(69). http://dx.doi.org/10.6018/red.499171 DOI: https://doi.org/10.6018/red.499171
Hodges, R. (2007). Music education and training: ICT, innovation and curriculum reform. A: Finney, J. & Burnard, P. (Ed.), Music Education with Digital Technology (169-180). Continuum.
Kotter, J.P. (1997) El líder del cambio McGraw-Hill Interamericana.
Lewin, K. & Cartwright, D. (Ed.) (1951) Field Theory in Social Science. Harper.
Mintzberg, H. (1984). La estructuración de las organizaciones. Ariel.
Müller, F.A., Wulf, T. (2020). Technology-supported management education: a systematic review of antecedents of learning effectiveness. Int J Educ Technol High Educ 17, 47 . https://doi.org/10.1186/s41239-020-00226-x DOI: https://doi.org/10.1186/s41239-020-00226-x
Nøhr, L., Hvid Stenalt, M., & Hagood, D. (2023). La agencia de los profesores universitarios en relación con el uso de la tecnología en la enseñanza: una investigación cuantitativa. Edutec, Revista Electrónica De Tecnología Educativa, (86), 40–61. https://doi.org/10.21556/edutec.2023.86.2915 DOI: https://doi.org/10.21556/edutec.2023.86.2915
Nowak, R. (2016). Consuming music in the digital age. Technologies, Roles and Everyday life. Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1057/9781137492562
Quintero Moreno, L. & López Ornelas, M. (2022). Aproximación a la definición de Cultura Digital Universitaria y las dimensiones que la constituyen. Revista Conhecimento Online, 1, 213-239. https://doi.org/10.25112/rco.v1.2875 DOI: https://doi.org/10.25112/rco.v1.2875
Ramadania, R., Hartijasti, Y., Purmono, B.B., Haris, D.M.N., Afifi, M.Z. (2024). A systematic review on digital transformation and organisational performance in higher education. International Journal of Sustainable Development and Planning, Vol. 19, No. 4, pp. 1239-1252. https://doi.org/10.18280/ijsdp.190402 DOI: https://doi.org/10.18280/ijsdp.190402
Reid, A. & Petocz, P. (2022) Educating musicians for sustainability. Routledge Focus. Taylor & Francis. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003044642
Prensky, M. (2010, March). Nativos e inmigrantes digitales. Cuadernos SEK 2.0. SEK. https://skat.ihmc.us/rid=1RK88K5LN-44P1MC-2WQZ/Prensky-NATIVOS%20E%20INMIGRANTES%20DIGITALES%20(SEK).pdf
Sangrà, A. (2008). La integración de las TIC en la Universidad: Modelos, problemas y retos [Tesis de doctorado] Universidad Rovira i Virgili ISBN:978-84-692-5915-3/DL:T-T-1657-2009 https://www.tdx.cat/handle/10803/8947#page=1
Sánchez-Caballé, A. (2020). La competència digital dels estudiants universitaris: conceptualització i avaluació. El cas de la URV (Tesi doctoral). Universitat Rovira i Virgili, Tarragona. DOI: https://doi.org/10.17345/ute.2020.3.3000
Sastre, D. M., Morillas, A. S. & Cansado, M. N. (2019). La cultura corporativa: claves de la palanca para la verdadera transformación digital. Prisma Social: revista de investigación social, (25), 439-463
Sathye, M. (2004). Leadership in Higher Education: A Qualitative Study. Forum Qualitative Sozialforschung Forum: Qualitative Social Research, 5(3). https://doi.org/10.17169/fqs-5.3.571
Selwyn, N. (2014). Digital Technology and the Contemporary University: Degrees of digitization (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315768656 DOI: https://doi.org/10.4324/9781315768656
Sempere, N. & Urpí, M. (2022). Covid-19 i Educació musical superior: L’acceleració de la transformació tecnològica. El cas ESMUC, en Grimalt-Álvaro, C., Holgado, J., Marqués, L., Palau, R., Valls, C., Hernández-Escolano, C. (Eds) Llibre d’actes FIET 2021. La investigación i la innovació en Tecnologia Educativa a l’era digital. Publicaciones Comenius, pp. 172–180. http://llibres.urv.cat/index.php/purv/catalog/view/486/507/1129-2
Sempere-Comas, N. & Gisbert-Cervera, M (2024). Hacia un ecosistema tecnológico para la gestión y la organización de un centro de educación musical. El caso de la ESMUC. Education in the knowledge society (EKS), 25, e31589. https://doi.org/10.14201/eks.31589 DOI: https://doi.org/10.14201/eks.31589
Thuntawech, S., & Trakarnrung, S. (2017). The Ideal Characteristics of Higher Education Music Institutes in 21st century Thailand. Malaysian Journal of Music, 6(1), 30–49. https://doi.org/10.37134/mjm.vol6.1.3.2017 DOI: https://doi.org/10.37134/mjm.vol6.1.3.2017
Wilkinson, D. (2002). The Intersection of Learning Architecture and Instructional Design in e-Learning’, ECI Conference on e-Technologies in Engineering Education: Learning Outcomes Providing Future Possibilities, 213-221.
Xu, L. (2024). Exploring the Digitalized Music Teaching Model in the "Internet Plus" Era of Higher Education. EIMT. EAI. DOI: 10.4108/eai.29-3-2024.2347732 DOI: https://doi.org/10.4108/eai.29-3-2024.2347732
Xu, Y. (2022) The new media environment presents challenges and opportunities for music education in higher education . Journal of Environmental and Public Health, 2022 (1). https://doi.org/10.1155/2022/9261521 DOI: https://doi.org/10.1155/2022/9261521
Descargas
Publicado
Cómo citar
Número
Sección
Licencia
Derechos de autor 2025 Edutec, Revista Electrónica de Tecnología Educativa

Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución 4.0.
Con la entrega del trabajo, los autores ceden los derechos de publicación a la revista Edutec. Por su parte, Edutec autoriza su distribución siempre que no se altere su contenido y se indique su origen. Al final de cada artículo publicado en Edutec se indica cómo se debe citar.
La dirección y el consejo de redacción de Edutec Revista Electrónica de Tecnología Educativa, no aceptan ninguna responsabilidad sobre las afirmaciones e ideas expresadas por los autores en sus trabajos.